Sinek Isırıklarının Müellifi

Arayı çok açmadan başka bir kitabını daha okudum bu adamın. Dayanamıyorum, bekleyemiyorum, "ne yazmış diye acaba" diye düşünmekten kendimi alamıyorum. Barış Bıçakçı'dan bahsettiğimi hatırlatmama gerek yok sanırım. Kendisine ait iki kitap kaldı okumadığım ve tüketmek istediğime emin değilim. O ikisinin birkaç günlük ömrü var sonuçta ve bittikten sonra yeni bir kitap yazması için ne kadar bekleyebilirim bilmiyorum.

Yine Ankara'da bu adam. Eryaman'da üstelik. Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra'da kurduğum pek çok bağlantıya emin olmuş durumdayım. Kesinlikle derin bir Eryaman geçmişi var Barış Bıçakçı'nın. Hatta bu kitaptan sonra hâlen oralarda bir yerlerde oturduğu ihtimali bile çok yüksek görünüyor. Batıkent Metro İstasyonu'na giden otobüsün yaklaşık 20 dakika içinde oraya varacağını bilecek ve bundan bahsedecek kadar Ankaralı bu adam. Birkaç sene önce yaz aylarında çektiğimiz su sıkıntısını ve şehre etkilerini mükemmel anlatacak kadar Ankaralı. Konu bu değil tabi, yani Ankara'dan bahsetmesi değil. 

Ana karakterimiz Cemil. Orta yaşlarında, inşaat mühendisliği yapan, toplu konutta yaşayan, bir kitap yazmış ve bu kitabın baskısıyla ilgili bir yayınevinden haber bekleyen bir adam Cemil. Geçmişi var, o geçmişten yanına kalan bir aşk var. Adı Nazlı bu aşkın ve evliler. Sonra dostları var Cemil'in, üç kişiler. Üç beş sekiz oynuyorlar mesela. Malum, batak oynarken dördüncü yoksa mecbur üç beş sekiz dönülür. Cemil yayınevinden haber beklerken geçmişini, geleceğini, aşklarını, dostlarını, kısacası toplu konuta sığdırdığı hayatını anlatıyor bize.

Bizim Büyük Çaresizliğimiz'i izlememiş olsaydım, hatta sinemayla ilgilenen bir adam olmasaydım Barış Bıçakçı'dan haberdar olabilir miydim bilmiyorum. Bu durum beni Barış Bıçakçı'dan haberdar ettiği için, Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra'da bahsettiğim onunla tanışmayı hak eden tarafta olma durumumu bile sorguluyorum. O değil de Sayın Bıçakçı, kitaplarını yorumlayıp sürekli adını zikrediyorum ya burada, nasıl ayar oluyorsun bana değil mi, nasıl gıcık kapıyorsun seni insanlara anlatıyorum diye, insanlar ismini duyup senin kim olduğunu merak ediyor diye. Umurumda bile değil, mükemmeli yakalamışsın çünkü ve bahsedilmeyi çok fazla hak ediyorsun.

The Intouchables

Bazı filmlerin adını vakit henüz erkenken twitter, bloglar veya başka internet kanalları sayesinde gümbür gümbür duyarız. The Intouchables o filmlerden bir tanesiydi. Geçtiğimiz mayıs ayı itibarı ile vizyona girmişti Türkiye'de ve biz aslında haftalar öncesinden harika bir film olduğunu duymuştuk. Bazen öyle olur, bir filmi sinemada izlemek için çok geç kalırsınız. Yılda birkaç tane olsa da öyle elinizin altından kaçar gider bazı filmler ve kendi adıma bu yıl elimden kaçırdığım filmin The Intouchables olduğunu söyleyebilirim. Dün bir arkadaş sohbetinde tesadüfen adı geçti ve ben aylardır ertelediğim bu filmi az önce izledim. Size mükemmel olduğunu söyleyebilirim. Bugüne kadar izlediğim en güzel filmlerden bir tanesiydi.

The Intouchables, 2011 yapımı bir Fransız filmi. Filmin senaryosu gerçek bir hikâyeden uyarlanmış. Yönetmenliğini ve aynı zamanda senaristliğini iki isim paylaşıyor. Bunlar Olivier Nakache ve Eric Toledano. Bu güzel filmin başrol oyuncularına gelince François Cluzet ve Omar Sy isimlerini görüyoruz. François Cluzet ismine daha önceden aşina olsam da hem yönetmenler hem de oyuncular adına izlediğim ilk projeleriydi. Zaten Avrupa Sineması ile yıldızım ezelden beri pek barışık değildir. Kısacası şaşkınlık verici bir durum olmadığını söyleyebilirim.

Senaryoya gelince okuyacak enteresan bir şeyler yok aslında. Philippe(François Cluzet) bir yamaç paraşütü kazası sonrası boynundan aşağısı felç kalmış, oldukça zengin ve bakıma muhtaç bir adamdır. Sürekli yanında duracak, onu taşıyabilecek, çoraplarını giydirecek, yemeğini yedirecek, altını temizleyecek, yani kısacası neredeyse her işini yapacak bir bakıcıya ihtiyacı vardır. Bu bakıcıyı bulmak adına iş için çağrılan insanların arasında Driss(Omar Sy) de vardır ve tarzı biraz farklıdır. Herkesin takım elbiseyle geldiği iş görüşmesine gayet gündelik giysilerle gelir ve görüşmeye girdiğinde asıl amacının işe alınmak değil devletten yardım alabilmek için iş görüşmesine gittiğini kanıtlayan kağıtları imzalatmak olduğunu anlarız. Daha odaya girdiği anda tarzı Philippe'in dikkatini çeker ve ertesi sabah erkenden gelip imzalı kağıtları alabileceğini söyler. 

Driss'in bu kağıtları Philippe'in evine bırakıp kendi evine gittiği ve ertesi sabah geri geldiği sürede ise film bize Driss'ten biraz bahseder. Driss, göçmenlerin yaşadığı bir mahallede, kalabalık ailesiyle birlikte yaşayan ve hayatı başlı başına bir sorun olan serserinin tekidir aslında. Bütün bunlarla beraber ertesi gün Philippe'in evine gittiğinde işe kabul edildiğini öğrenir. Tamamen birkaç kağıdı imzalatmak amacıyla gittiği o evde kendisininkiyle hiç alakasız bir hayata sahip bir adamın ilgisini çekmiş ve bir dostluğun ilk adımları atılmıştır.

Senaryonun oldukça klasik göründüğünü söylemiştim. Hatta ana hatlarıyla konuya baktığımızda aklımıza Scent of a Woman'ın gelmesi engellenemiyor bile diyebiliriz. Biz Türküz ve duygusal yanımızın ağır bastığını düşününce böyle hikâyelere büyük bir ilgi duyduğumuzu söyleyebiliriz. Çaresizlikleri tanım olarak farklı olan iki adam bir bütün hâline gelir ve olaylar gelişir. Kulağa oldukça ilgi çekici geliyor. Dostluk kurmuş iki farklı insan var The Intouchables'ta. Tıpkı The Bucket List'teki gibi, tıpkı Scent of a Woman'daki gibi. Ama bir hayli beğenilmiş bu iki filme göre The Intouchables'ın çok daha ağır bastığını söyleyebilirim.  

Bir kere oyunculukların çok iyi olduğunu belirtelim. Başrolü paylaşmış iki adamın özellikle mimikleriyle fark yarattıkları bir gerçek. Film devam ettiği sürece müthiş bir hayranlıkla izleyeceğinize emin olabilirsiniz. Nispeten daha tecrübeli bir aktör olan François Cluzet zaten çok iyi ama Omar Sy biraz daha fark yaratmış diyebiliriz. Yani rolüne çok iyi adapte olmasından mı kaynaklı yoksa genel mizacından mı bilmiyorum ama adam sanki bu dünyaya birilerini güldürmek için gelmiş. Başka projelerde görmek lazım elbette daha derin ve net yorumlar yapabilmek için.

Fransız filmi olan The Intouchables'ın Avrupa Sineması'ndan biraz sıyrıldığını görmek de mümkün. Hani konuşulan dil İngilizce olsa hiçbir şey bilmeden filmin başına oturan bir seyircinin Hollywood'a ait bir yapım olduğunu söylemesi çok şaşırtıcı olmazdı herhâlde. Avrupa yapımı bir filmin kendi sinema kültürüne ait kalıplardan bu derece sıyrılmış olması da hoş bir ayrıntı ve bu yüzden film ilerledikçe belli ön yargılarım bu sayede kırıldı. O ön yargılarımdan bir tanesini söylemem gerekirse - ki bence söyleyebilirim - Fransız Sineması oldum olası hiç ilgimi çekmemiştir. Sevemedim bir türlü elimde değil. 

The Intouchables'a ait en önemli ayrıntı ise bence işin dram-komedi terazisinin kusursuz ayarı. Sakat bir adam ve ona bakıcılık yapan varoşlara ait, geçmişinde suç olan, sorunlu bir genç. Buram buram dram kokuyor bu film izlemeye başlamadan önce ama sahneler geçtikçe o boğazınızı düğümlemesi, gözlerinizi doldurması gereken sahneler bir türlü gelmiyor da gelmiyor. Çünkü aynı zamanda sizi oldukça güldüren, değme komedi filmlerine taş çıkaracak kalitede sahneleri olan güzel bir film izliyorsunuz. Bu konuda Driss karakterine hayat veren Omar Sy çok fazla övgüyü hak ediyor.

Sonuç olarak size şunu söyleyebilirim ki The Intouchables bugüne kadar seyrettiğim en güzel filmlerden bir tanesiydi. Bunu laf olsun diye söylemiyorum. Size şöyle iddialı bir cümle kurarsam daha açıklayıcı olabilir sanki: belki ilk 20, belki ilk 10, belki ilk 5 diyebileceğim kadar iyi. Siz hâlâ izlemediyseniz daha neyi bekliyorsunuz?

Jülide Özçelik

Genç Adam'a bugüne kadar müzik etiketi ile sadece bir tane yazı yazmıştım. O yazıda Cirrus'tan bahsetmiştim ve blogu açarken günün birinde müzik ile alakalı yazı yazacağımı düşünmediğimi söylemiştim. Gel gelelim ikinci defa birinden bahsetmek istiyorum. Son zamanlarda Gamze'nin önerileri dikkat çekici aslında. The Fall ve The Royal Tenenbaums film önerilerinden sonra geçenlerde okuldan dönerken "Bugün Neden Gelmedin diye bir şarkı Jülide diye bir kadın söylüyor" demiş ama soy adından bir türlü emin olup, toparlayıp söyleyememişti bana. Çok önemli değildi elbette çünkü şarkı ismi elde olunca bulmak zor olmadı Jülide Özçelik'i. Sesini beğenince diğer şarkılarını da dinleyerek yürüdüm gittim Bugün Neden Gelmedin'den sonra.

Jülide Özçelik bir caz sanatçısı. Zamanında caz dinlemek için kendimi biraz zorlamıştım ama birkaç kişi ve birkaç şarkı hariç bunu pek başardığım söylenemez. Sanırım keyifle dinlediğim ilk caz sanatçısı Jülide Özçelik. 1975 yılında İstanbul'da doğmuş kendisi. Liseyi bitirdikten sonra Müjdat Gezen Sanat Merkezinin Hafif Batı Müziği Bölümünü kazanarak başlamış. Mezun olduğu sene de İstanbul Bilgi Üniversitesi Müzik Bölümüne tam burslu olarak girmiş. Türkçe sözlü caz yapma fikriyle birtakım projeler oluşturup performanslar gerçekleştirmiş. Klasik Türk Müziği koro çalışmalarında bulunması, konserlerde solist olarak bulunması, TRT Hafif Batı Müziği ve Caz Orkestrası ile canlı kayıtlar alması diğer müzik etkinlikleri olarak belirtilebilir. Jülide Özçelik'in öz geçmişine dair bu bilgileri last.fm'den aldığımı da söylemeden geçmeyeyim.

İki albümü var Jülide Özçelik'in. Bunlardan ilki Jazz İstanbul Volume 1 diğeri ise Jazz İstanbul Volume 2 ismi ile dinleyiciye sunulmuş. İki albümü de tamamıyla dinledim ve içinde güzel coverların da olduğu harika albümler olmuş. Bir dinleyin bakalım bu duru sesli caz sanatçısını. En az benim kadar beğeneceğinize eminim. Her şey bir yana bir müzik yazısı yazmam bir yana size bir caz sanatçısından bahsettim. Tehlikenin farkında mısınız bilmiyorum. Neyse size şimdiden iyi seyirler... Olmadı sanırım iyi okumalar... Yok yok o da olmadı iyi dinlemeler diliyorum. Alışkanlık işte idare edin. 

C Blok

Bugün kaçıncı kez Çağan Irmak'ın Karanlıktakiler'ini açıp yine ilk birkaç dakikasını izledikten sonra vazgeçtim bilmiyorum. Biraz olsun vicdanımı rahatlatmak adına madem onu izlemedim bari başka bir yerli yapım izleyeyim gazına gelip Zeki Demirkubuz'un ilk filmi olan C Blok'u izledim. Günümüzün usta yönetmenlerinden bir tanesi olan Demirkubuz'un ikinci filminin Masumiyet olduğunu düşününce acemiliğini çok büyük ölçüde C Blok ile attığını söyleyebilirim. Nitekim Masumiyet'i blogun yıl dönümü yazısı olarak yazmış ve yerli yapımlar arasında tartışmasız favorim olduğundan  bahsetmiştim. Masumiyet ile uluslararası anlamda ün kazanan Zeki Demirkubuz'un ilk deneyimi C Blok ve biraz bu filmden bahsedelim bakalım.

Filmin yönetmeni dediğim gibi Zeki Demirkubuz ve yine hem yönetmen, hem senarist, hem yapımcı olarak karşımıza çıkıyor kendisi. Demirkubuz daha ilk filmiyle küçük bir rolde görünme alışkanlığı edinmiş aslında. Filmin oyuncu kadrosu ise Serap Aksoy, Fikret Kuşkan, Selçuk Yöntem, Zuhal Gencer gibi isimlerden oluşuyor. Son dönemin gözde ve başarılı oyuncularından Olgun Şimşek'i de küçük bir rol ile filmde görmek mümkün. 1994 yılında çekilmiş C Blok ve aslında görüntüleriyle dönemi iyi yansıttığını söylemek mümkün. Yönetmen Demirkubuz'dan Masumiyet  yazımda detaylı olarak bahsetmiştim ve o yüzden kadroyu detaylandırmak yerine filmden bahsetmeyi tercih ediyorum.

Tülay(Serap Aksoy) orta yaşlarda, güzel, evliliği yolunda gitmeyen bir kadındır. Oturduğu binanın apartman görevlisi olan adamın oğlu Halit(Fikret Kuşkan) ile arasında adı pek konulamayacak türden bir ilişki oluşur ve aslında bu Tülay'ın içinden çıkamadığı ruhsal durumunu daha karışık hâle getirir. Tipik, şehir yaşantısına adapte olmuş bir kadın olan Tülay'ın bu durumu annesi, kocası, hizmetçisi yani kısacası herkesle olan ilişkisini farklı bir boyuta taşıyacaktır.

Notlarıma gelirsek, C Blok için Zeki Demirkubuz'un acemiliğini üstünden atma filmiymiş derken zorlanmıyorum. Malum ikinci filmi Masumiyet ve sinema adına pek çok anlamda bir gövde gösterisi olduğunu düşündüğüm bu filmden bir önceki ve ilk denemesi olan C Blok, Masumiyet'e kıyasla oldukça zayıf görünüyor. Masumiyet'in yazısını yazarken uzun uzun bahsettiğim Demirkubuz Sineması'nı göz önüne aldığımızda da o kavrama Zeki Demirkubuz'un kendisinin de ilk filmiyle uzak kaldığını söyleyebiliriz. Belki bütün bu C Blok tecrübesi günümüzün en başarılı yönetmenlerinden birinin bugünlere gelmesini sağladı.

Diyalog yazma başarısıyla oldukça dikkat çeken Zeki Demirkubuz -ki Masumiyet'i izlerken buna oldukça iyi tanık oluruz- C Blok adına diyalog yazma kabiliyetini çok ön plana çıkaramamış. Türk Sineması'nın 80 'li yılların sonuna doğru iyice sıkıntı yaşadığı diyalog konusunda adeta sinemamıza nefes aldıran Demirkubuz, bunu başarmak için Masumiyet'i beklemiş diyebiliriz. C Blok adına bir diyalog başarısından söz edemeyiz. Buna karşılık sessizlikle geçen uzun sahnelerden pek haz etmeyen yönetmenin daha ilk filmiyle bu duruma hiç girişmediğini görüyoruz. Sessizlikle geçen o uzun sahneleri sevmeyen bir izleyici olarak Zeki Demirkubuz'un bu sahnelere hiç prim vermediğini gördükçe mutlu oluyorum açıkçası.

Bir şehir yaşantısının anlatıldığı filmde seçilen ana mekân bir sitenin C Blok'u ve filmin adı da oradan geliyor. Karakterlerin giyim tarzı, konuşma şekilleri, yaşam standartları gibi bütün faktörleri yan yana koyunca aslında şehir yaşantısını, insana etkilerini ve dönemi, filmin çok iyi anlattığını söylemek mümkün. Çok ön plana çıkan bir oyunculuktan bahsetmek zor olsa bile Tülay karakterini canlandıran Serap Aksoy'un bu konuda önemli payı olduğunu düşünüyorum. Filmin ana karakteri kendisi ve aslında çok kolay olmayan Tülay rolünün altından iyi kalktığı söylenebilir.

Sonuç olarak Zeki Demirkubuz'un izlediğim diğer filmlerine karşılık C Blok'un birkaç adım geride kaldığını söyleyebilirim ama kendisinin ilk filmi olduğu gerçeğinin unutmadan. Ne olursa olsun Fikret Kuşkan, Olgun Şimşek, Selçuk Yöntem gibi isimleri bundan yaklaşık 20 sene önceki hâlleriyle görmek ayrı bir keyifti. Sizde bir ara izleyin derim. Şimdiden iyi seyirler hepinize. 

The Royal Tenenbaums

Bugün aslında Lars von Trier'in önce Dogville ardından da Manderlay filmlerini izlemeyi planlamıştım ama akşama kadar vakit öldürünce Gamze'nin bana birkaç hafta önerdiği The Royal Tenenbaums, iki film izlemekten daha çekici geldi. Gamze'nin bana önerdiği ilk film The Fall'du ve filmi beğenme katsayımı düşününce The Royal Tenenbaums bir hayli merak uyandırmıştı bende. Çünkü The Fall bir numara ise The Royal Tenenbaums iki numaradır diye bahsetmişti ve nitekim çok ertelemeden izledik filmi. Filmi oldukça beğendiğimi söyleyebilirim. Bu güzel filmin önerisi için sevgili arkadaşım Gamze'ye teşekkürlerimi iletiyorum.

Film 2001 yapımı ve yönetmenliğini daha önce hiçbir filmini seyretmediğim Wes Anderson yapmış. The Royal Tenenbaums 'un senaryosunu kaleme alan isimler ise filmin yönetmeni Anderson ile başrol oyuncularından Owen Wilson. Başrol tayfasına gelince Gene Hackman, Anjelica Huston, Ben Stiller, Gwyneth Paltrow, Luke Wilson, Owen Wilson gibi oldukça dikkat çeken isimlerle uzayıp giden bir liste çıkıyor karşımıza. 

Senaryoya gelince The Royal Tenenbaums'tan bir aile filmi olarak bahsedilebilir. Oldukça enteresan karakterlerden oluşan Tenenbaum ailesi yıllar sonra tekrar aynı çatı altında toplanır. Sorumsuz bir baba, başkasıyla evlenmenin arefesinde bir anne vardır. Çocukların karakterleri ise aslında çocukluk yıllarında belli olmuş ve yıllar geçtikçe o sorunlar pek geride kalmamıştır. Artık tekrar aynı çatı altında bir aile olma zamanıdır.

Notlarıma gelirsek, The Royal Tenenbaums'tan buram buram Fransız filmlerinin kokusunu almak mümkün. Özellikle görselliği ve yazılan karakterler ister istemez belli filmleri aklıma getirdi. Fransız filmleriyle pek aram olmasa bile Amelie, Jeux d 'enfants gibi pek çoğumuzun izlediği filmleri andırdığı bir gerçek. 

Oyunculukları ise çok beğendiğimi söyleyebilirim. Aslında göze batan hiçbir performans yok ama karakterlere uygun oyuncu seçimi konusunda kusursuz davranılmış diyebilirim. Mesela Gwyneth Paltrow'un bugüne kadar izlediğim filmleri içinde en çok yakıştığı rolüydü. Her ne kadar yazılan karakterin karizmasıyla da bu durum oluşmuş olsa bile Paltrow'un Margot karakterine çok şey kattığı kesin.

Sonuç olarak oldukça güzel bir film The Royal Tenenbaums. Yazıyı kısa kestiğime bakmayın çünkü detaylandırmak için çok uygun bulmadım filmi. Filmi farklı yapan unsurların ayrıntılardan ziyade yazılan karakterlerin orjinalliği olduğunu düşünüyorum ve filmi detaylandırmaya kalktığım zaman bu karakterlerden de uzun uzun bahsetmem gerekiyor. Uzun lafın kısası bir ara kendinize bir iyilik yapıp izleyin bu filmi. İyi seyirler.

Cloud Atlas

Aylarca bekledikten sonra neredeyse bir ay kadar da vizyona girdikten sonra erteledim Cloud Atlas'ı. Tamamı bana yüklenemeyecek birkaç etkeni geride bırakıp dün tek başıma izledim filmi. Sinemaya tek başına giden insanlarız ama yalnızlığımızdan değil, bu keyfi paylaşmak istemediğimizden bu böyle. Gel gelelim geç olsa da filmi izlemeyi başardım ve twitter ile bloglardan spoiler yememek adına yaptığım kaçma hamlelerine gerek kalmadı artık. Filmin künyesi ve beklentilere karşılık mükemmelden bahsedemem ama tatmin ediciydi diyebilirim Cloud Atlas için. Filmi anlatmaya başlamadan önce Türkçe'ye Bulut Atlası diye çevrildiğini belirtelim.

Filmin yönetmenliği Andy-Lana Wachowski kardeşler ve Tom Tykwer yapıyor. Wachowski'lerin The Matrix, V for Vendetta ve Tom Tykwer'in Lola Rennt, Perfume: The Story of a Murderer gibi filmlerden oluşan geçmişleri ister istemez heyecanlandırmıştı bizi bu proje adına. Yönetmenlerinin isminin yanı sıra Cloud Atlas'ın oyuncuları da oldukça dikkat çekici. Tom Hanks, Halle Berry, Hugh Grant, Hugo Weaving, Susan Sarandon gibi müthiş isimlerle uzayıp giden bir liste ve 2004 yılında okuyucusuyla buluştuğunda ilgi toplamış bir kitap söz konusu olunca ve bütün bunlar bir araya geldiğinde merak uyandırmış bir film Cloud Atlas. David Mitchell'in aynı adlı romanında uyarlanan filmin senaryo kısmında ise yine yönetmenlerinin ismini görmek mümkün tahmin edeceğiniz gibi.

Filmin senaryosuna gelirsek, bize altı farklı hikâyeden bahsediyor Cloud Atlas ve farklı zaman dilimlerinde geçen bu hikâyeler belli noktalarla birbirine bağlanıyor. Belli noktalardan kastım aslında sadece "zaman" olarak nitelendirilebilir. Bu hikâyelerden özet olarak bile bahsetmek istemiyorum çünkü hem yazıyı gereksiz uzatacak hem de film zaten bir konu bütünlüğünde geçmediği için filmi izlemek adına merak uyandıracak türden değil. Cloud Atlas'a dair okuyabileceğiniz herhangi bir yazıda bu hikâyeleri görmeniz kuvvetle muhtemel ve eğer ille merak ediyorsanız rahatlıkla bulabilirsiniz.

Fikirlerimi anlatmaya oyunculardan başlamak istiyorum. Tom Hanks, Halle Berry, Hugo Weaving gibi filmde yer alan pek çok isim çok ciddi kitlelerin beğenisini kazanmış çok özel isimler. Buna karşılık Cloud Atlas'ta öne çıkan bir oyuncu performansından söz edemem. Bu isimlerin zaten hemen her filmlerinde belli bir standardın altına düşmeleri pek mümkün değil ve Cloud Atlas'ta da bu standardı rahatlıkla yakalamışlar ama sadece o kadar. Size bazen derim ya hani şov yapmış adeta diye, Cloud Atlas adına böyle bir performans dikkatimi çekmedi.

Filmin görselliğine gelince The Matrix filminin yaratıcılarının söz konusu olduğu bir projede çok fazla şey düşünmemiştik zaten bununla ilgili. Cloud Atlas'ın görselliği başarılıydı ve zamanlara göre değişen mekân ve kostümlerde çok iyi seçilmiş. 1800'lü yılların ortasından 2000'li yılların ortalarına kadar uzanan birkaç yüzyıllık serüvende bulunan geçişleri izlerken kostüm ve mekânların başarısı önemlidir elbette. Eminim izleyen herkesin bu konuda söyleyecek bir şeyleri vardır.

Cloud Atlas'ın esas senaryoya yani romana ne kadar sadık kaldığıyla ilgili ise bir şey söyleyemem. Nedeni kitabı okumamış olmam elbette. Aslında bir filmi izledikten sonra genel olarak filme dair bir şey yazmışlar mı diye göz attığım birkaç blogda Cloud Atlas'ın yazısını okuma fırsatım oldu ama onlarda da bu konuyla ilgili tatmin edici bir cevap bulamadım. Gerçi ne kadar güvenilir bir kaynak olursa olsun bu konuda kendi fikrim olmadan bir şey söylemem. O yüzden yorum yok deyip köşeme çekiliyorum. Bir gün kitabı okur muyum bilmiyorum ama en azından kısa vadede böyle bir şey yapmayacağım kesin.

Bahsedebileceğim bütün iyi notlara karşılık filmde beni rahatsız eden bir nokta oldu. Kitapta bu konulardan nasıl bahsedilmiş bilmiyorum ama filmin mesaj verme olayı biraz abartılıydı sanki. Eğer bir filmin mesaj verme amacı varsa, sinema seyircisi genellikle bunun abartılmamasını ve üstü kapalı bir şekilde verilmesini sever. Cloud Atlas'ta ise bu mesajlar seyircinin adeta gözüne sokularak vurgulanmış. Kölelik, kudreti olan birinin olmayan birine karşı bunu kullanması, sisteme başkaldırı, teknolojinin dünyaya zararları gibi kavramlarla uzayıp gidebilecek kocaman bir liste söz konusu. Diğer izleyicileri bilemem ama bence rahatsız edici boyutta fazla ve aleniydi.

Bütün bu anlattıklarımın sonucu olarak size seyirliği yüksek bir film olduğunu söyleyebilirim Cloud Atlas'ın. Peki beklentilerimi karşıladı mı? Çok büyük beklentilerle gitmedim filme ama merak katsayımı düşününce belki biraz altında kalmış diyebilirim. Çok iyi değildi ama vasat olduğu da söylenemez. İzlemeniz için önermekle beraber ısrarcı olmuyorum.

Sinemanın World War Z fragmanı ile çalkalandığı şu günlerde Skyfall'a uğramadan, Cloud Atlas kaçıp gitmeden izledik ve mutluyuz. Bir film için kimseyi beklemeyin, sinema yalnız başına daha iyidir, insanları mutlu etmek zordur. Sinemayı yalnız başınayken daha çok seven bu dünyanın yaramaz çocuklarıyız. Ertelemeyin.

Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra

Kitap okumayı unutmama az kalmıştı ki Barış Bıçakçı yetişti imdadıma. İnsanın ne kadar meşgul olabileceği gerçeğiyle yeni yeni tanışmaya başladığım şu günlerde nihayet güzel bir kitap okudum. Aslında bir süre önce Chuck Palahniuk'un Kaçaklar ve Mülteciler'ini almıştım elime ama yarısına kadar okuyabilmiş hâlimle söyleyebilirim ki Chuck Reis'e ait okuduğum en kötü kitaptı. Her ne kadar yarıda bırakmamak için kendimi zorlamış olsam da bunu beceremedim ve onunla birlikte birkaç ay önce aldığım Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra'yı okudum. Son birkaç ay içinde okuduğum dördüncü Bıçakçı kitabı ve ben diğer üçünü yazdığım gibi bunu da yazacağım elbette.

Barış Bıçakçı bu kez intihar eden bir genç kızın çevresinde şekillenen bir hikâye anlatmış bize. Kitabın arka kapağında birbirine yaklaşan, kendi içlerine ve geçmişe dalan gibi cümlelerle özetlenmiş bu durum. Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra'nın anlatıldığı şehrin diğer Barış Bıçakçı kitapları gibi Ankara olma ihtimalini soracak olursanız, size vereceğim cevap %100 olur. Ankara'yı seviyor, sevdiriyor bu adam. 

Daha önce yazdığım Veciz Sözler belli sebeplerden ötürü okuduğum en özel Barış Bıçakçı kitabı idi. Çünkü Veciz Sözler'in bünyeme ait dokunduğu çok özel yerler vardı be bundan ötürü biraz fark yaratmıştı. Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra da mükemmel bir kitap olmuş ama Veciz Sözler hâlâ bir adım önde benim için. Fakat bir sıralama yapsaydım Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra'yı ikinci sıraya koyardım.

Açıkçası bir süredir aldığım bir tekliften ötürü yıllar önce rafa kaldırdığım bir roman projesi ile uğraşıyordum. Biraz debelendim ama aceleye getirince istediğimden farklı ve vasat bir şeyler ortaya çıkınca şu an itibarı ile bir süre daha askıya aldım sanırım. Günün birinde bir roman yazarı olur muyum ya da olabilir miyim bilemiyorum ama bir gerçek var ki yazı yazmak kendini geliştirebileceğin bir konu olsa da bazılarının bazı şeylerle doğdukları kesin. Günün birinde Oğuz Atay, Barış Bıçakçı ya da onlar gibi bir takım yazarların kurabildiği cümleleri kurabilir miyim acaba? İnsanı okurken heyecanlandıracak cümleleri o kadar basit kelimelerle anlatabilecek kadar yetenek sahibi miyim ya da bunu zamanla kazanabilir miyim bilmiyorum. Şu bir gerçek ki bu adamlar bizimle aynı kafada adamlar değil. Bizim yaşadığımızdan farklı gerçeklerle yaşadıkları kesin. Sanırım o kafaya ulaşabilmek için çok okumak, çok yazmaktan başka yapabilecek bir hamlem yok. Eğer varsa da bilmiyorum.

Barış Bıçakçı'ya gelince söyleyecek birkaç şeyim var kendisiyle ilgili her zaman olduğu gibi. Dostum, her kimsen Eryaman'da yaşamış ve 540 numaralı EGO seferini defalarca kullanmış olma ihtimalin yüksek. Bunu tamamıyla Bir Süre Yere Paralel Gittikten Sonra'dan çıkarttım ve okuyacağım diğer kitaplarında buna benzer başka ipuçları bulmayı umut ediyorum. Senin sinemaya uyarlanmış bir kitabın bile var. Hayır galaya falan gitmedin herhâlde ki(filmin galası yapıldı mı bilmiyorum) bir fotoğrafına falan ulaşamıyoruz. Okuduğumuz biyografilerin seni tanımak için çok kısa ve yetersiz. Tanınmak, gizli kalmak, bilinmemek istiyorsun diye düşünüyorum ve teknolojinin bir tıkla her şeyi ayağımıza getirdiği şu günlerde bunu bu derece başarıyor olman gerçekten takdire değer. Yazdıklarına hayranım ve benden daha çok hayran olan insanlar tanıyorum. Buna rağmen seni sadece yazdıklarınla biliyor olmamız daha mı iyi, görmek hakkımız mı, daha ne kadar bunu başarabilirsin ve bunun gibi soruların cevabını bilemiyorum. Ama her neredeysen en azından bir görün be üstat, merak ediyoruz. Bu kadar gizli kalmaya daha ne kadar devam edebilirsin ki?

Blue Valentine

Üst üste iki günde ikinci filmi yazıyorum. Combo yapıyorum hacı ona göre. Dediğim gibi çok özlemişim buraları. Blue Valentine'i seyrettim az önce ve bloga yazmadan olmazdı açıkçası. Farklı bir film olmuş. İzlemek için birçok programı ertelemeye değecek kadar farklı olmuş. Twitter'da irtibat hâlinde olduğum bir sinemaseverin kullandığı hesabın adı da Blue Valentine ve görüşlerine değer verdiğim biri olarak boş yere filmin adını hesabının ismi olarak kullanmaz diye düşünüyordum. Kendisine buradan film için teşekkürlerimizi iletmeyi ihmal etmeyelim. O zaman ne yapıyoruz? Çok uzatmıyoruz ve filme geçiyoruz.

Film 2010 yılında yapılmış. Yönetmenliğini daha önce herhangi bir filmini seyretmediğim Derek Cianfrance yapıyor. Kendisi aynı zamanda filmin senaristlerinden de bir tanesi. Başrollere gelince, Michelle Williams ve son dönemin en popüler aktörlerinden Ryan Gosling'i görüyoruz. Ryan Gosling'i daha önce yazdığım Drive filminin dışında The Ides of March, The Notebook gibi filmlerden hatırlamak mümkün. Michelle Williams'ın Blue Valentine ile birlikte Oscar'a aday olduğunu da söylemeden geçmeyelim.

Senaryoya gelince bir çiftin ilişkisine odaklanmış diye özetlemek mümkün. Dean(Ryan Gosling) ve Cindy(Michelle Williams) çok normal olmayan şartlara rağmen evlenmişlerdir ve aradan geçen yıllar sonunda işler pek iyi gitmemektedir. Geçmişinden çok fazla kurtulmayı başaramamış bir kadın, alkol ve sigara ile arası oldukça iyi olan bir erkek ve ikisinin birden çok sevdikleri küçük bir kız çocuğu vardır ortada.

Notlarıma gelirsek, Gosling ve Williams'ın rollerine çok iyi adapte oldukları kesin. Ryan Gosling çok büyük bir hızla özel bir aktöre dönüşüyor ve farklı rollerin altından kalkabildiğini görebiliyoruz artık. Filmde ki rolüne de harika oturmuştu ama en son izlediğim Drive filminden sonra Blue Valentine'de oynadığı karakter oldukça farklıydı. Örnek olarak Blue Valentine'de Gosling'i ağlarken görmeniz mümkün. Drive filmindeki karakter düşünüyorum ve ağlamak kelimesiyle yan yana getirmek bile imkânsız gibiydi.

Gosling'ten öte Michelle Williams inanılmaz oynamış rolünü. Hayatın üzerinde bıraktığı izleri yıllar sonra bile taşıyan kadın olarak harika bir performans çizmiş ve nitekim Akademi de kendisini Oscar'a aday yaparak bu performansı gözden kaçırmadığını göstermiş. Hem Gosling hem de Williams'ı özellikle kavga ettikleri ve tartıştıkları sahnelerde dikkatle takip edin derim. 

Filmin diğer detaylarına gelince, çok fazla müzik kullanılmış olmaması çok iyi olmuş. Bu şekilde anlık tepkiler, yani hıçkırıklar, ağlarken burun çekmeler, iç geçirmeler, kısacası insana ait sesler çok daha iyi yansıtılmış ve bu durum filmin dokunaklı olma seviyesini bir kat yukarı çekmiş. Flashbackler ise bugüne kadar gördüklerim içinde filmin senaryosu ile en uyumlu olanlardan bir tanesiydi. Bir ilişkinin öncesini ve sonrasını, iyi zamanlarını ve kötü zamanlarını, mutluluklarını ve mutsuzluklarını bu flashbackler sayesinde yönetmen müthiş yansıtmış. Bu zaman geçişi, Gosling'in saçları ile de çok güzel aksedilmiş diyebilirim. Ryan Gosling'in saçları bile zamana karşı koyamamış kısacası.

Filmin konusu biraz klişe sayılabilir aslında. Spoiler vermemek adına bundan bahsetmeyeceğim ama âşık olduğu kız için önemli fedakârlıklar yapabilecek bir erkek dünyanın her yerinde, her ülke edebiyatında var sanırım. Kültürler değişse bile mantalite pek değişmiyor bazı konularda. Bu fedakârlığın ne olduğunu ise filmi izleyip görün derim. Ama her zaman dediğim gibi her yeni film için yeni bir senaryo yaratmak kolay değildir. Yani klişeler iyi işlendiğinde film değerinden bir şey kaybetmez ki Blue Valentine'i çok iyi yapabilecek çok fazla ayrıntı mevcut. Bunların bir kısmından bahsedebildim, bazılarından ise spoiler vermemek adına uzak durmak zorunda kaldım. Sonuç olarak, Blue Valentine ilişkilere dair çok güzel bir film olmuş. Bir ara kendinize bir iyilik yapın ve bu güzel filmi seyredin derim. İyi seyirler şimdiden.

Fear and Loathing in Las Vegas

Haftalardır kitap okumuyorum. Canım istemiyor bu aralar ne yalan söyleyeyim. Bundan mütevellit arka arkaya çok fazla sinema yazısı yazdım size ve bugün bir diğeri olan Fear and Loathing in Las Vegas için buradayım. Benim film izleme çılgınlığım ilk başladığı zamanlar -ki bu hemen hemen beş sene öncesine tekabül ediyor- bir Johnny Depp olayı vardı benim için ve çok kısa sürede çok fazla Depp filmi seyretmiştim. Eğer o dönemlerde blog yazıyor olsaydım, Genç Adam'da Johnny Depp etiketi ile 15-20 civarı yazıya ulaşabiliyor olurdunuz. Geçen yıllarda sadece yeni çıkan filmlerini izleyip, eksik kalan eksik filmleriyle pek ilgilenmedim. Son birkaç hafta içinde bu boşlukları doldurmaya karar verdim ve Don Juan DeMarco, Nick of Time ve bugün Fear and Loathing in Las Vegas'ı seyrettim. Bunların üçünü izledikten sonra en fazla beğenimi kazanan filmi yazmayı planlamıştım ve en çok Fear and Loathing Las Vegas'ı beğendim.

Filmin 1998 yılında seyirciye sunulmuş. Yönetmen kutucuğunda Terry Gilliam ismini görüyoruz. Terry Gilliam'ı, Monty Python and the Holy Grail(Yıllardır izlemeyi bir türlü başaramadığım kült bir filmdir kendisi) filminden hatırlamak mümkün. Fear and Loathing in Las Vegas, Hunter S. Thompson'ın romanından uyarlama ve internetten okuduğum yorumlara göre filmin kitaptan daha başarılı olduğu fikrinde yoğunlaşma söz konusu. Başrol oyuncuları ise oldukça dikkat çekici. Johnny Depp ve Benicio Del Toro. Bu ikilinin dışında yan rollerde izlediğimiz o dönemin genç bu dönemin ise popüler oyunlarının isimleri de bir hayli ilgi uyandırabilir. Tobey Maguire, Cameron Diaz, Christina Ricci...

Filmin konusuna gelince Duke(Johnny Depp) bir gazetecidir ve çok normal olmayan avukatı(Benicio Del Toro) ile birlikte Las Vegas'a doğru gitmektedir. Fear and Loathing in Las Vegas bize, bu çılgın ikili tam bu yol üzerinde iken merhaba der. Henüz yolda uyuşturucu ve içkinin dibine vurmuş olan bu ikili, kafayı kırmış bir şekilde Las Vegas'a doğru yol almaktadır. Vegas'a vardıkları zaman da durmaya niyetleri olmayınca, film bu iki adamın kafayı bulunca yaptıkları ve yaşadıklarıyla birlikte keyifli bir hâl alır.

Filmle ilgili yorumlarıma gelince hemen şunu belirtmeliyim ki sanırım hem Johnny Depp hem de Benicio Del Toro'nun en çirkin halleriydi. Johnny Depp kel, Benicio Del Toro göbekli iken karizma, yakışıklılık gibi şeyler kalmamış. Şu dergilerin, internet sitelerinin falan durmadan düzenledikleri ve oldukça ilgi çeken en yakışıklı erkek, en karizmatik erkek, en seksi erkek gibi listelerde yerleri banko olan Depp ve Del Toro'nun bu hallerini görmek enteresandı tabi. Demek ki neymiş? Yakışıklı bir adamın her hâli yakışıklı değilmiş. Kanıtı için buyurun Fear and Loathing in Las Vegas'a diyorum.

The Tourist filmi çekildikten sonra Johnny Depp'in o döneme kadar oynadığı en sıradan rol olduğuyla ilgili bir yorum okumuştum. Bakıldığı zaman hakikaten sıra dışı rollerin adamı ve sanırım oynadığı en sıra dışı rollerden bir tanesi de Fear and Loathing in Las Vegas'ta oynadığı Duke karakteriydi. Aslında pek çok filminde gerçek hayatta var olan insanları beyaz perdede canlandırdığını görüyoruz fakat bu onu bu tarz rollerin adamı olmaktan alıkoymuyor. Dışarıdan bakıldığında, bizde bıraktığı imajı da düşününce Fear and Loathing in Las Vegas'ta oynadığı Duke karakterini çok fazla yadırgamamıştır diye düşünüyorum. Ağzında, döndürmekten yalama olmuş bir sigara sürekli var desem ne demek istediğimi anlatabilirim zaten.

Fear and Loathing in Las Vegas, Johnny Depp adına en önemli eksiğimdi benim. Bu yorumu merak katsayıma paralel olarak söylüyorum tabi. 1990 sonrası filmleri içinde izlemediğim çok fazla filmi kalmadı. The Astronaut 's Wife, Alice in Wonderland, The Libertine bunlardan birkaçı ve ben nedense bu filmleri izledikten sonra çok beğeneceğimi düşünmüyorum. Ama Depp hayranlığımdan ötürü bu filmleri de izleyeceğim elbette.

Fear and Loathing in Las Vegas son derece keyifli bir Johnny Depp filmi olmuş. Çekildiği dönemde de adından bir hayli söz ettiren bu filmi izlemediyseniz çok fazla ertelemeyin. Fazlasıyla eğlenip, güleceğiniz bir hikaye. Şimdiden iyi seyirler hepinize.

A Clockwork Orange(1971)

A Clockwork Orange, ne istediğini değil de ne istemediğini bilen yönetmen Stanley Kubrick 'in zirve filmi. Film, Kubrick 'in münzevi hayatının dışa vurumu, Malcolm McDowell 'in yükselişi ve çakılışı, oynamak için doğduğu film, sadece geleceğe değil geçmişe ve günümüze bir gönderme. 

Bu yazıda filmin konusundan çok nereye gittiğini anlatmaya çalışacağım. Anthony Burgess 'in romanından uyarlanan film 1971 yapımı ve 137 dakikadır. (Anthony Burgess için deepshot: yanlış teşhis nedeniyle bir seneden az ömrü kaldığını sanan yazar bu kısa sürede beş roman yazar. Bunlardan biri A Clockwork Orange 'tır. Kitabı okumayanlar için Aziz Üstel çevirisi tavsiyemdir.) Bildiğimiz ahlaki değerlerin daha farklı olduğu alternatif bir gelecek verir bize film. Alex(Malcolm McDowell) 'in hayatına kısa ama vurucu bir bakış atan A Clockwork Orange, gençlik kibirinin esiri olmuş sistemi reddeder bir halde çetesiyle beraber suç içindedir. İhanetle tanıştıktan sonra sistemin bir getirisi olarak ıslah edilmenin ne olacağıyla tanışmak zorundadır. Ama iktidarın onu topluma geri yollamak için farklı düşünceleri vardır. Suç, ihanet, ceza, ıslah, iyileşme, topluma geri sürülme, tutunamama, arada kalma, kullanılma...

McDowell, içinde sakladığı cevherden mi bilinmez tek gerçek oyunculuğunu bu filmde biz yansıtır. Bunu da gençliğin verdiği masum kibirin altına saklayan psikopatı vererek başarır. Filmin başında Alex 'e duyulan nefreti izlerken yanında olanların ileride cezalandırıcı olması devlet ahlakına ne bir gönderme içerebilir ne de izleyicide imalı bir şekilde soru işaretleri bırakabilir. İzleyicide en başta tiksinme duygusu uyandıran karakter Pavlov 'un köpeklerinden çokta uzak olmayan bir yöntem ile topluma sürüldüğünde izleyicide oluşan tiksinme, acımadan öteye gidemez.

61 haftalık muhteşem gösteriminden sonra A Clockwork Orange 'ın İngiltere macerası Kubrick 'in isteğiyle sonlandırıldı. Filmin şiddet sahnelerinin insanları kışkırttığını düşünen basın, Kubrick Ailesi üstünde bir toplum baskısı oluşturdu. Asıl gerçekse İngiliz bürokrasisine göndermelerde bulunması kesinlikle olamazdı!

Kubrick, filmde uzak durulması gereken bütün değerlere bir göz gezdiriyordu. İktidar mücadelesi, dine bakış açısı, aile anatomisi, yani sistemin çarkı olan her şeyin bulunabileceği yer A Clockwork Orange. Bu da filmin uzun süre yasaklanmasına, bazı ülkelerde gösterimden kaldırılmasına neden olacaktı. Bu yüzden küçük bir duraklama çağı yaşadı A Clockwork Orange.

When Harry Met Sally

Arayı yine bir hayli soğuttuğumuz şu günlerde çok sayıda film seyrettim aslında. Sadece canım yazmak istemiyordu ve blogu kısa bir süreliğine nadasa almıştım. Aslında Çağatay'ın A Clockwork Orange yazısı düzeltilip yayınlanmak üzerine elimde bekliyor hâlâ ama ne bileyim işte bir yazıyı düzeltesim bile yok. When Harry Met Sally bu yazı orucunu bozmak için iyi bir sebep. Çünkü belli noktalarda biraz fark yaratmış bir romantik komedi olarak göründü gözüme. Merak etme katsayımı düşününce When Harry Met Sally'yi kendi adıma bir kilometre taşı olarak adlandırmam zor değil. Hani "En sonunda bunu da aradan çıkarttım" diyebileceğim türden bir filmdi. İzlemek için çok uzun yıllar beklemişim. Aslında çok etkilenirseniz aşka dair birkaç hata yapmanızı bile önleyebilecek bir film. O yüzden ne kadar erken, o kadar iyi diyorum.

Film 1989 yılında yapılmış. Bu durum When Harry Met Sally'yi benimle yaşıt yapar. Ne kadar da önemli ama!!! Yönetmenliğini Rob Reiner yapıyor. Rob Reiner'ı The Bucket List filminden hatırlamak mümkün. Senaryo kutucuğunda Nora Ephron ismi var ve kendisi aynı zamanda filmin yapımcılardan. Başrol isimleri ise Billy Crystal ve Meg Ryan.

Senaryo ise şöyle: 1977 yılında üniversiteden mezun olan Sally, bir arkadaşının sevgilisiyle beraber Chicago'dan New York'a döner. Yani film birbiriyle henüz tanışan iki gencin yol hikâyesiyle başlıyor. Sally'nin arkadaşının sevgilisi olan Harry, kadın-erkek ilişkilerine dair çok fazla fikri olan ukala ama sevimli bir çocuktur. New York'a geldiklerinde ayrılırken bir daha görüşebileceklerini zannetmeyen ikili yıllar sonra birkaç kez daha tesadüfen karşı karşıya gelirler ve iki iyi arkadaşa dönüşürler. Arkadaş olmak ve sevgili olmak arasında kalan bu ikilinin diyalogları ve yaşadıkları ise inanılmaz lezzetli seyirlik bir hâle dönüşür.

When Harry Met Sally aslında klasik bir hikâyeden oluşuyor. Yani senaryo akışını genel hatlarıyla biri elinize verse ve okusanız pek merak uyandıracak türden bir film değil. Fakat film ayrıntıda kazanıyor diyebilirim.

- biraz spoiler - 

Örnek olarak, çiftlerin yan yana oturmuş ilişkilerinin sürecini anlattıkları ekler çok başarılı görünüyordu. O sahnelerde mutlu bir evliliği yakalamanın aslında tek değil birçok formülü olduğunu görebilmek güzeldi. O sahnelerin hatırlattığı şey doğru olanı yapmak değil doğru kişiyi bulmaktı. Tabi bu çiftlerin sonuncusunun Harry ve Sally olacağını tahmin etmek zor olmuyor seyirci için.

- spoiler son - 

Bir diğer ayrıntı ise diyalogların üstün başarısı. Bugünden itibaren iyi diyalogların olduğu filmlerle ilgili bir konuşma içerisinde bulunduğumda When Harry Met Sally ilk önce aklıma gelecek filmlerden biri olacaktır. Diyalogların güncelliğini koruması filmi özel kılan bir diğer sebep. Bu diyalogların karşılıklı fikir alışverişi şeklinde olması ise içinizi ısıtıp sizi gülümsetebilecek hoş bir detay olarak dikkat çekiyor.

Bahsettiğim hata yapmanızı önleyecek kısımları ise biraz abartı olabilir elbet. Mesela söyleyebilecek en güçlü sözünüzün "Seni seviyorum" olduğunu düşünebilirsiniz ama bunun yeterli olmayacağını görmenizi sağlayabilir. En azından herkes için bu yeterli olmayacaktır. Siz söylersiniz ama onun fazlasını duymaya ihtiyacı vardır belki. Bunu filmde gördükten sonra gerçek yaşamınıza bunu uyarlayabilir misiniz bilmiyorum. Ama emin olun kadınlar her zaman fazlasını isteyecektir. Sanırım istem dışı bir eleştiri yaptım kadın ırkına karşı. Özür dilemeli miyim? Bence gerek yok. Burası benim blogum, bu benim yazım ve burada benim fikirlerim var. Kimseye zorla beğendirmiyoruz sonuçta.

Şu yıllardır süregelen soru: Karşı cinsten iki yakın arkadaş birbirlerinden etkileniyorsa ne kadar arkadaş kalabilirler? Cevabı için değil ama en azından bir yorum için When Harry Met Sally'yi izleyebilirsiniz. Karşı cinsten iki yakın arkadaş sevgili olmamak için arkadaşlığın sınırını zorluyorlarsa sonunda ne olur? Bir yorum almak için When Harry Met Sally'yi izleyebilirsiniz. Bunlar ve bunlar gibi pek çok soru için film çok ideal.

Oyunculuklardan bahsedersek, öncelikle Billy Crystal ve Meg Ryan'ın uyumunun çok iyi olduğunu söyleyebilirim. Aslında romantik komedileri iyi yapan en önemli sebep bence ikili arasındaki uyum. Müthiş bir senaryo olmayabilir, harika oyunculuklar izleyemeyebilirsiniz ama eğer ikilinin uyumu iyiyse en azından oyunculuk adına pek çok sorunu sürükleyip götürdüğü bir gerçek. My Blueberry Nights'ta da Jude Law ve Norah Jones döktürmüyorlar ama ikili uyumları oyunculukta bulunan açıklarını kapatıyordu. When Harry Met Sally için ise uyum dışında oyunculukları da iyi görünüyordu ve bununla birlikte filmin birkaç kademe yükseldiğini gördüm. Aslında bu ikiliden farklı olarak Carrie Fisher ve Bruno Kirby çok iyi iş çıkarmışlar. Çok üzerinde durulmasa bile aslında onlarla beraber farklı bir hikâyeyi de izliyoruz.

Sonuç olarak üzerinizde etki bırakabilecek iyi bir film When Harry Met Sally. Pek çok sahnede kendinizden bir şeyler bulup gülümsemeniz kuvvetle muhtemel ve olası. Hatta bir sahnede kendimi kahkaha atmaktan alamadığımı itiraf etmeliyim. Bazı durumları fark etmek adına erken bir vakitte izlemeniz sizin için hayırlı olabilir. Tam aksine sizi gaza da getirebilir o yüzden temkinli olun. Ama şu bir gerçek. İnsanoğlunun ailesi vardır ve diğerleri. Bu diğerleri kısmına dahil olan herhangi bir kızdan etkilenebilirsiniz. Bir arkadaşınız sonsuza kadar sadece arkadaşınız olarak kalmayabilir. İlişkinizin boyutuna bağlı olarak bu durumu yaşayabilirsiniz de yaşamayabilirsiniz de. Bunlar benim naçizane fikirlerim. İzledikten sonra filmle ilişkisini siz kurun artık. İyi seyirler.

Sana gelince gizemli anonim. Kim olduğunu hâlâ bilmiyorum. O yorumuna bakarak bütün yazılarımı okuduğun sonucunu çıkarmam zor olmadı. Son birkaç yazıdır yorumlarının eksiliğini hissetmeye başladım. Eğer seçtiğim filmlerle ilgili bir şeyler söylemek istersen When Harry Met Sally belki de senin için doğru filmdir. Görelim bakalım ne kadar çok şey biliyorsun hakkımda. 

Incendies

Incendies geride bıraktığımız yılın en çok beğenilen filmlerinden bir tanesiydi. Hatta bugüne kadar karşılaştıklarım içerisinde en beğendiğim blog olan Kediler ve Kitaplar'ın 2011'in En İyileri Anketi'nin "Sinema" başlığında A Separation ve Midnight in Paris gibi oldukça beğenilen iki filmin ardından(bu iki film 2011'e ait izlediğim filmler içerisinde benimde en beğendiğim iki filmdi) kendisine üçüncü sıradan yer bulmuştu. Aynı listede üst sırada bulunan filmlerden izlemediğim tek film olması bir başka ayrıntı. Bir arkadaşım(kendisi adını vermemi istemedi) -ki pek film konuştuğum birisi değildir- geçenlerde "İçimdeki Yangın" diye bir film var mutlaka izle demişti. Bende adını bile duymadığım bu filmi izlemek için hamle yaptığımda bahsettiği filmin Incendies olduğunu öğrenince kendi kendime artık zamanı geldi deyip dün itibarı ile izledim filmi. Gümbür gümbür adından söz ettiren bir film olmasa bile blog takipçilerinin ve sinema meraklılarının oldukça aşina olduğu bir yapım Incendies. Ekşisözlük'te Incendies başlığında şöyle bir entry mevcut: "...üzerine bir şeyler yazmak için etkisinden çıkmayı beklemek gerek sanırım." İşte ben tam bu sebepten ötürü yirmi dört saat rötarlı burada bulunuyorum. Başlayalım bakalım.

Film aslında 2010 yılına ait ama ülkemizde 2011 yılında gösterime girmesinden ötürü geçen yıla ait kabul etmek çok yanlış olmaz. Incendies'i Kanadalı yönetmen Denis Villeneuve yönetmiş. Film bir tiyatro oyunundan uyarlama ve okuduklarıma bakılırsa bir süredir İstanbul Devlet Tiyatroları'nda da oynanıyor. Yazının girişinde bahsettiğim gibi Türkçe'ye "İçimdeki Yangın" diye çevrilmiş. Incendies, Google Translate'e göre Fransızca dilinde "yangın" anlamına geliyor. Başrol listesi Lubna Azabal, Melissa Desormeaux-Poulin, Maxim Gaudette isimlerinden oluşuyor. Filmde ara ara Radiohead şarkıları duymak mümkün ve Radiohead dinlemeyen biri olmama rağmen filmde iyi durduğunu söyleyebilirim. O sene düzenlenen Oscar Ödül Töreni'nde En İyi Yabancı Film Oscarı'nı Danimarka yapımı In a Better World filmine kaptırmış ve bu kararıyla Akademi bir hayli eleştirilmişti.

Filmin konusuna gelince, konudan hiç bahsetmemeye karar verdim önce. Sonra spoiler uyarısı yapıp derin derin her şeyi anlatayım istedim. Ondan sonra düşündüm ve kısaca bahsetmenin en doğrusu olduğuna karar verdim. Öyle bir ikilemdeyim ki bu yazıyı uzun uzun yazmak veya kısa kesmek konusunda bir karar vermem gerekiyor. Şöyle ki zamanında Orta Doğu'dan göç etmiş ikiz çocukları olan bir anne ölümünün ardından çocuklarına bir vasiyet mektubu bırakır. Yapılmasını istediği bazı şeyler vardır ve olaylar gelişir.  

Incendies öyle bir film ki en ufak bir spoiler yediğiniz anda ağır s.çarsınız. O yüzden filme dair hiçbir şey okumadan izlemeniz kendinize yapabileceğiniz en büyük iyilik. Başka bir tavsiye ise, Incendies'nin ilk yarısında sıkılacak olmanız kuvvetle muhtemel ve olası. O yüzden bu uyarımı dikkate alarak filmin sonuna kadar sabredin. Ne demek istediğimi çok iyi anlayacaksınız ve eğer yazımı okuyup filmi izlemeye karar verirseniz ve hatta bir adım ileri gidip filmi izlerseniz lütfen yorumlarınızla bana karşılık verin.

Film başlarda size "Uçurtma Avcısı" tadı verebilir. En azından bana verdi. Siyasi kısmı biraz rahatsız edici olabilir ama konunun önüne geçmemesi bence filmi özel yapan en önemli sebeplerden. Lubna Azabal'ı dikkatle seyredin.

Bugüne kadar izlediğim en güzel filmlerden bir tanesi Incendies. Benim bu kadar çok beğendiğim bir filmi size satırlar dolusu yazmam gerekirdi ama spoilerdan kaçmak adına vasatın altında bir yazı oldu bile diyebilirim. Sadece oturup mükemmeli izleyin. İşte hepsi bu.

Melekler Erkek Olur

Mehmet Erdem diye bir adam dinliyorum bu aralar. Hatta Cirrus'tan sonra ikinci defa bir müzik yazısı yazma planım var kendisi hakkında. Uzun zamandır Winamp'tan müzik dinlemek yerine aklıma esen şarkıyı Youtube'a girip oradan açarak dinliyorum. Ara ara videonun akışına bakarken, bir Mehmet Erdem şarkısında bu ismi gördüm: "Melekler Erkek Olur". Dikkat çekici bir isim ve görsellerin akışına bakarak bir film olduğunu düşünmüştüm ilk başta. Google'a girip ne olduğunu anlamaya çalışırken bir kitap ismi olduğunu öğrendim. Sonra kitabı okuyan bir arkadaşımdan tavsiyesini alıp, elimde bulunan kitabı yarım bırakarak, Melekler Erkek Olur'u edindim ve okudum. Sanırım adını daha önce hiç duymadığım bir kitabı en hızlı okuma sürecim bu oldu. Birkaç gün önce adını duymadığım bu kitabı yazmak için şimdi buradayım.

Kitabın yazarı Hamdi Koç. Melekler Erkek Olur gibi Hamdi Koç ismini de ilk defa duydum. Kendisinden biraz bahsetmek gerekirse, 1963 Fatsa doğumlu. ODTÜ'den ayrıldıktan sonra İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirmiş. Shakespeare, Beckett, Faulkner gibi önemli isimlerden çeviriler yapmış. 1992 yılında ilk kitabı olan Çocuk Ölümü Şarkıları yayımlanan yazarın ikinci kitabı Melekler Erkek Olur. Melekler Erkek Olur okuyucuya sunulduğunda yıl 2002 imiş ve Hamdi Koç, Melekler Erkek Olur ile Türkiye'nin en çok okunan yazarlarından bir tanesi olmuş. Devam eden yıllarda dört kitabı daha yayımlanmış. Bunlar Yazarın Çiçeklerin Tanrısı(2003), İyi Dilekler Ülkesi(2005), Kalpten Parçalar(2006) ve Bir Eski Kocanın Öğleden Sonrası(2009). 

Melekler Erkek Olur, orta yaş bunalımına girmiş bir erkekten bahsediyor. Murat, iyi bir işi olan -kitapta anlatıldığı ölçüde ekonomik olarak son derece rahat- evli ve iki çocuk babası bir adamdır. Kendi iç bunalımlarının sürüklediği bir biçimde karısını aldatmakta, parasını amaçsızca harcamakta ve bir türlü mutlu olamamaktadır. Bu iç bunalımları onu boşanma noktasına kadar getirir. İki çocuğu, babaannesi, patronu, Selma, Pınar... Bu insanların arasında her geçen gün biraz daha kaybolur ve ne yapacağını bilemez hâle gelir.

İnternet üzerinden okuduğum yorumların birçoğunda Melekler Erkek Olur başka kitaplarla özdeşleştirilmiş. Bunların içinde okuduklarım da var okumadıklarım da. Kitapta anlatılan konu klasik ve başka hikâyelere benzetmek çok zor değil. Kitap müthiş bir ebedi dille mi anlatılmış peki? Pek söylenemez. Kitabın konusunda kendinden bir şeyler bulan insanlar eminim çok beğenecektir ki bunun için orta yaşlarına gelmiş evli bir adam olmak gerekir. Kitabın dili müthişti diyemem, konu çok başarılı diyemem ama kitabın kendini okutturduğu ve sıkmadığı bir gerçek. Hamdi Koç ile ilgili bir şey söyleyemem çünkü okuduğum ilk kitabıydı Melekler Erkek Olur. 

Kitabı çok büyük beklentilerle okumadım. O yüzden bir hayal kırıklığından bahsedemem size. Sadece ismi çok ilgi çekici gelmişti ve ben de büyük bir merak içinde okudum. Kendi adıma tam arada kalmış diyebilirim. Yani size ne vakit kaybı diyebilirim Melekler Erkek Olur için ne de mutlaka okuyun. Kitabın isminden etkilenen biri olarak sadece kitabın konusu ile ismini bağdaştıramamış olmak en büyük sıkıntım. Umarım bir gün Hamdi Koç'un bununla ilgili bir açıklamasına tanık olabilirim.

Herkes Herkesle Dostmuş Gibi

Son bir ay içinde okuduğum ve yorumladığım üçüncü Barış Bıçakçı kitabı Herkes Herkesle Dostmuş Gibi. Bizim Büyük Çaresizliğimiz ve Veciz Sözler'i yazarken Barış Bıçakçı'yı okumaktan ne kadar keyif aldığımdan ve kitaplarını ne kadar beğendiğimden bahsetmiştim. Nitekim üçüncü bir Bıçakçı kitabı okumak için çok fazla beklemedim. Kitap nasıl mı? Hani şu yazarın isminin bile kitabı başarılı kılmaya yettiğini düşünürüm ya bazen, Barış Bıçakçı artık o yazarlardan bir tanesi. Tıpkı Oğuz Atay, Paul Auster, Chuck Palahniuk gibi.

Kitap yine bir Ankara teması üzerine kurulu. Aslında Ankara teması demek çok doğru değil. Bu kitap Ankara olmuş. Sakarya Caddesi, Gençlik Parkı, Kumrular, Tunalı, Kale... İnsanı bu "Gri şehre" sebepsiz yere aşık eden türden. Birbirinin yanından geçip giden insanlardan, hayatlardan bahsediyor Barış Bıçakçı. Gündelik hayatın akışından farksız anlatılanlar ama çakıl taşlarının birbirine sürtünmesi gibi birbirine bağlı hayatlardan bahsediyor bize. Ama bu sefer başrol insanlardan oluşmuyor. Bu sefer Ankara tam anlamıyla kitabın gediğinde bulunuyor.

Herkes Herkesle Dostmuş Gibi aynı zamanda Barış Bıçakçı'nın ilk romanı ve sonradan yazmış olduğu romanlarda bulunan karakterlerin bir kısmına değinerek çok daha önceleri selam etmiş bu kitapta. Kitaplarını kronolojik sırayla okumak daha mantıklı gelebilir ilk etapta ama karakterleri bilerek okumak ister istemez bir tebessüm oluşturdu bende. Paul Auster'ın altmışıncı yaş gününde önceki kitaplarında bulunan karakterlere selam ettiği Yazı Odasında Yolculuklar romanında da aynı şeyleri yaşamıştım.

Şu an itibarı ile Veciz Sözler biraz daha önde duruyor kendi adıma ama Barış Bıçakçı'nın her kitabında belli bir standardı yakaladığı tartışmaya açık olmayan bir gerçek. Herkes Herkesle Dostmuş Gibi pek alışık olmadığımız bir konu üzerine yazılmış ve bir nefeste okunabilecek kadar güzel olmuş. Okurken sürekli değişen isimlerden ötürü ben bu kitabı anlamadım fikrine kapılmayın çünkü kitabın olayı bu. Ana karakter Ankara ve kişiler çok önemli değil. 

Her şey bir yana, Barış Bıçakçı'nın bir fotoğrafı, kişisel web sitesi falan yok mu? Hâlâ gizemini koruyan bir adam ve aslında bu durum iyi mi kötü mü onu bile idrak edebilmiş değilim. Onu özel yapan sebeplerden bir tanesi de budur belki kim bilir? En iyisi ne bir fotoğrafı olsun ne ona ulaşmak mümkün olsun. Sadece yazdıklarıyla hatırlandığı sürece sonsuza kadar ayrıksı bir yeri olacaktır.

Canistan

Yusuf Atılgan'ın yazdığı Anayurt Oteli ve Aylak Adam'dan sonra üçüncü ve son romanı olan Canistan'ı okudum bugün. Diğer ikisini okuyalı da çok uzun zaman olmadı ve ben bunlardan Anayurt Oteli'ni sizin için yazmış, Aylak Adam'ı ise hatırını kıramayacağım bir arkadaşımın ricası üzerine yazmamıştım. Anayurt Oteli ve Aylak Adam'ın önemli ölçüde gösterdiği benzerlikler -ki bu benzerliklerin ne olduğundan yazının içeriğinde bahsedeceğim- Yusuf Atılgan'ın tarzı hakkında bir hayli fikir vermişti. Buna karşılık Canistan daha farklı bir şeylerden bahsediyor.

Kitabın konusuna gelirsek, Osmanlı Dönemi'nde geçen bir hikâyeden bahsediyor. İkinci Meşrutiyet ve Milli Mücadele Yıllarında, Manisa civarında geçiyor hikâye ve aslında kitabın arkasında yazdığı gibi bu hikayeyi trajik olarak tanımlamak çok doğru olur. Selim ve Ali iki dosttur ve bu dostlukları çocukluk yıllarından gelir. Zaman içinde Ali, karısı ve çocuğuyla sakin bir hayat süren bir yetişkin haline gelirken Selim bir çeteciye dönüşür. Kitap bu iki eski dostun acı karşılaşmasıyla okuyucusuna merhaba der.

Anayurt Oteli ve Aylak Adam'ın anlattığı hikâyeler daha psikolojik türdeydi. Kendini toplumdan soyutlayan karakterler üzerinden anlatılmış romanlardı. Aslında okuduğum bu ilk iki kitabından sonra -eğer ömrü vefa etseydi- bu tarz üzerinde yoğunlaşacağını ve bu türde bir numara olarak anılacağını düşünmüştüm. Lakin Canistan ile daha farklı bir hikâyeyle ne kadar başarılı olabileceğini görmüş oldum Yusuf Atılgan'ın. Üstelik yarım kalmış bir roman olmasına rağmen.

Canistan üç bölümden oluşuyor. Duruşma, yargıç ve tanık isimli bu üç bölümün sanık isminde bir dördüncüsü olacakmış ama Yusuf Atılgan'ın ömrü buna vefa etmemiş. Buna rağmen kitap pek yarım kalmış gibi görünmüyor ama yazılamamış bir dördüncü bölümün varlığından haberdar olduğumuz için ister istemez bir merak uyanıyor.

Canistan, trajik bir dostluk ve aşk öyküsü anlatıyor. Yusuf Atılgan'ın en az diğer iki romanı kadar başarılı Canistan. Oldukça kısa zaten ve tek nefeste birkaç saat içinde okuyabilirsiniz. En kısa zamanda bu konuyla ilgilenmeniz dileğiyle, hepinize iyi okumalar.

Ağır Roman

Metin Kaçan 'ın aynı adlı çok satan romanında uyarlama bir film Ağır Roman. Şu sinemamızın kan ağladığı dönemlerin bitişine doğru bir nefes daha sağlayan filmlerden bir tanesi. Masumiyet 'i yazarken bugüne kadar en sevdiğim yerli yapımın Masumiyet olduğundan bahsetmiştim. Çok yeri sağlam olmamakla beraber ikinci sıra içinde Ağır Roman 'ın ismini verebilirim. Daha önceleri izlemiştim filmi elbet ama önceki gün tekrar izledim ve yazılarımın içinde bulunması gerektiğini düşünüyorum. Pek çok detayıyla fark yaratmış bir yapım Ağır Roman ve yazının içeriğinde bunlardan bahsedeceğim. Kitabını henüz okumadım o yüzden kitap tutarlılığıyla ilgili yorum yapmam mümkün değil. Ama merak listemin içinde ve bir gün okumak istiyorum.

Filmin yönetmeni Mustafa Altıoklar. Altıoklar, 1958 yılında dünyaya gelmiş. Projeleri arasında Ağır Roman 'ın bir hayli fark yaratmış olduğunu söylesek yanlış bir şey söylemiş olmayız diye düşünüyorum. Sadece Mustafa Altıoklar projesi olarak değil, bizim sinemamız adına da fark yaratmış bir proje, fark yaratmış bir film. Altıoklar 'ın bende en çok yer etmiş görüntüsü ise Demet Sağıroğlu 'nun "Yarın Olmaz" şarkısının klibinde yer alan hikayede canlandırdığı rolüdür.

MUSTAFA ALTIOKLAR

1997 yılında yapılan Ağır Roman filminin Metin Kaçan 'ın aynı adlı romanından uyarlandığını söylemiştim. Bunu senaryolaştıran ise yine Mustafa Altıoklar. Filmin müzikleri oldukça dikkat çekici ve patron koltuğunda Atilla Özdemiroğlu 'nun ismi var. Özdemiroğlu 'nu Muhsin Bey filminden hatırlamak mümkün. Müzikler adına Uğur Dikmen ve Balık Ayhan 'ın hakkını vermeden geçmeyelim. Başrol kadrosu ise bir hayli dikkat çekici ki filmi farklı bir noktaya taşıyan sebeplerden bir tanesi bu kadronun rollerinin hakkını çok iyi vermiş olması. Okan Bayülgen, Müjde Ar, Mustafa Uğurlu, Savaş Dinçel, Burak Sergen gibi son derece ilgi çekici bir kadrodan oluşuyor.

Konuya gelirsek, 1970 'lerin İstanbul 'u. Burası Kolera Sokağı. Burada hayat biraz farklı devam ediyor. Burada havadan esrar kokusu geliyor, berber çırakları sakal tıraşını öğrenmek için balonu köpürtüp antrenman yapıyor, faili meçhul cinayetler işleniyor, neredeyse her köşe başında evsizler ateşin etrafına toplanıp şarap içiyor, mahalleliye keyif bulmak için bir darbuka sesi yetiyor. Kolera Sokağı 'nın kabadayıları, onlara özenen ufak bitirimler de eksik değildir. Günün birinde mahalleye bir Rum Dilberi yerleşir. Ondan sonra işler biraz farklılaşır, roller değişir, düzen farklılaşır.

Ağır Roman 'ı özel yapan sebeplerden bir tanesi anlatım dili kesinlikle. Türk Sineması 'nın kara mizah anlayışından daha farklı bir sunumla seyircisiyle buluşuyor. Çalınan müzikler filmin değilde senaryonun bir parçası. Arap Sado ile Reis 'in bıçaklarla kapıştığı sahnede darbuka ile verilen ritim buna bir örnek. Oyunculuklar ise çok önemli. Çünkü standart bir karakter olarak bulunan çok az rol var. Berber Ali bunlardan bir tanesi. Roller abartı karakterlerden oluşuyor ve bunlara hayat veren oyuncular altından çok iyi kalkmış.

Aktarılacak bir diğer not ise Müjde Ar, Aysel Gürel, Mehtap Ar üçlüsünün bir arada yer aldığı tek film Ağır Roman. Diyalogları ise kült mertebesine erişebilecek kadar başarılı. 1980 'li yıllarla birlikte sinemamızda başlayan diyalog sıkıntısını bir başka boyuta taşıyor Mustafa Altıoklar. Mekan seçiminde yakalanan başarı övgüyü hak eden bir başka ayrıntı olarak dikkat çekiyor. Bu arada Mustafa Altıoklar 'ın filmde yer aldığını ve onun dışında Zafer Algöz, Küçük İskender gibi isimlerin de Ağır Roman 'da yer aldığını belirtelim.

Her yönüyle fark yaratmış Ağır Roman 'ı izlemeyenleriniz varsa en kısa zamanda bu konuyla ilgilenin. Her bir sahnesine, her bir müzik ezgisine, her bir söze dikkatlice kulak verin. Ne diyordu mahallenin evsizleri ateş başında: "Savrulurken raconun kırmızı pelerini o zarif öfkeye/ Zaman ki sana hasta oldu, incelikli haytasın/ Nüksederken raksına mahallenin maşallahı, eyvallahı/ Güzelleş be oğlum, şimdilik ölümüne kadar hayattasın!"

Fareler ve İnsanlar

Dün kitapçıda bakınırken her zaman olduğu gibi kitap satın alamadan çıkamadım dışarıya. Günün birinde çok param olursa bütün servetimi bir kitapçıya bırakıp çıkabilecek potansiyele sahibim. Aldığım birkaç kitaptan bir tanesi Steinbeck 'in Fareler ve İnsanlar 'ıydı. Adını çok çok duyduğum bu romanı şimdiye kadar okumamıştım ve bugün bulduğum birkaç saat boşlukta okuyup bitirdim. Klasiklerden bir tanesini daha okumuş olmanın mutluluğu içerisindeyim. Kitap beni çok etkilemiş olmasa bile, genelde beğeni anlayışımın iki uç noktasında yer alan klasikler içinde kendine, beğendiklerim arasında yer buldu. 

Fareler ve İnsanlar 'ın yazarı bahsettiğim gibi John Steinbeck. Steinbeck 1902 - 1968 yılları arasında yaşamış Amerikalı bir yazar. Pek çok önemli eseri Dünya Edebiyatı 'na kazandıran yazarın Gazap Üzümleri 'nden sonra en bilinen kitabı Fareler ve İnsanlar. Steinbeck, Pulitzer ve Nobel Ödülü kazanmış önemli bir yazar olarak dikkat çekiyor. Aslında genel anlamda bakıldığında adından en çok söz ettiren Amerikalı yazar olarak bahsedilebilir kendisinden. Edebiyat konusunda Fransız ve Rus yazarların ön safta olduğunu düşünürsek Amerika adına oldukça önemli bir isim olduğunu söyleyebiliriz. 1919 yılında Stanford Üniversitesi 'ni kazanan John Steinbeck 'in sadece yazarlık adına kendisine faydası olabilecek derslere girmiş olması ve bir süre sonra okuldan ayrılması enteresan bir not olarak dikkat çekiyor. İlk denemeleri edebiyat çevresinde pek dikkat çekmeyen Steinbeck, 1935 yılında yazdığı Yukarı Mahalle romanı ile dikkat çekmeyi başarmış ve sonra Gazap Üzümleri, Fareler ve İnsanlar gibi önemli eserleri Dünya Edebiyatı 'na sunmuş. Şu an edebiyat çevrelerince en çok saygı duyulan yazarlardan bir tanesi olduğunu söyleyebiliriz.

JOHN STEINBECK

Fareler ve İnsanlar iki arkadaş üzerinden anlatılan bir hikaye. İsimleri George ve Lennie olan bu iki arkadaşın yerleri yoktur. Tek hayalleri bir miktar para kazanıp kendilerine ait bir arazi satın almaktır. Lennie biraz farklıdır. Zekası bir çocuktan farksız, iri yarı, oldukça güçlü, etrafında bulunan varlıklara istemeden zarar verebilen bir adamdır. Sahip oldukları arazide satın alacakları tavşanları beslemenin hayaliyle yaşar ve bunu o kadar çok ister ki bunun ancak bir hayal olduğunu düşünen arkadaşı George 'un bile inanmasını sağlar. Başını istemeden belaya sokan çocuk zekasında bir adam, onu çok seven bir arkadaşı, yeni bir yer ve hayalleri...

Arkadaşlık üzerine etkileyici bir hikaye Fareler ve İnsanlar. Amerika 'nın yaşam şekline dair ufak tefek ayrıntılar bulunuyor kitapta. Kitap 110 sayfa ve bir nefeste okuyabileceğiniz türden. Ne sıkıyor ne yoruyor okurken. Hala okumadıysanız bir ara bunu deneyebilirsiniz pişman olmayacaksınız. Bu arada 1939 ve 1992 yapımı iki film uyarlaması da mevcut kitabın ve 1992 versiyonunu bir ara izlemeyi düşünüyorum. Steinbeck 'in pek çok kitabının sinemaya uyarlandığını da söylemeden geçmeyelim. Hepinize iyi okumalar.

Veciz Sözler

Barış Bıçakçı ile henüz tanıştığımı yazılarımı takip edenler bilirler. Bizim Büyük Çaresizliğimiz ile başladıktan sonra arayı hiç açmadan yeni bir Barış Bıçakçı kitabı okudum. Aslında kendisini okumaya ilk karar verdiğim zaman Gözde, ilk olarak Veciz Sözler 'i okumamın iyi olacağını söylemişti. Eminim en çok onu beğeneceksin demişti ama kitapçının elinde kalmadığı için Bizim Büyük Çaresizliğimiz 'i alarak Veciz Sözler 'i ertelemiştim. Dün satın aldığım iki Barış Bıçakçı kitabından bir tanesiydi Veciz Sözler ve bir hevesle okuyup bitirdim kitabı. Zaten oldukça ince bir kitap olduğundan ve akıp gittiğinden derin bir nefes yetti bitirmeye. Sonuç mu? Gözde haklıymış. Veciz Sözler çok farklıydı ve harikaydı. An itibarı ile Veciz Sözler birinci, Bizim Büyük Çaresizliğimiz ikinci sırada. Bu yakınlarda bir aksilik olmazsa Herkes Herkesle Dostmuş Gibi 'yi de okuyacağım. Yazısını yazarken yeni sıralamadan da söz ederim sizlere. Okuduğum her Barış Bıçakçı kitabını sizin için yazacağım buraya. Şimdilik Veciz Sözler 'den bahsedelim.

Yine bir Ankara kitabı olmuş. Barış Bıçakçı ile ilgili çok fazla bilgiye ulaşamadığımı söylemiştim Bizim Büyük Çaresizliğimiz 'i yazarken. Tahminimce bir Ankara geçmişi var ve Bıçakçı bir Ankara düşkünü olsa gerek. En azından ikide iki ile gittiğimi söyleyebilirim. Haklı dayanaklarım var yani. Yaşım ilerledikçe zamanıyla boğulduğum bu şehri sevmeye başlamam ve bu yılların Ankara 'nın edebiyatı ve sineması üzerinde tavan yapması oldukça keyif verici. Barış Bıçakçı ise bu işin sonuna kadar hakkını verenlerden. 

Kitaptan bahsedecek olursak, Veciz Sözler bir radyo programının ismidir ve programın sunucusu Sulhi Saygılı 'dır. Her programda bir kelimeyi tema olarak belirler ve bu kelime üzerinden "veciz sözler" türetir yayına katılanlar. Her radyo programı gibi Veciz Sözler 'in de müdavimleri vardır. Arkadaşlık, dostluk, aşk gibi hayatın önemli ayrıntıları üzerine herkes bir cümle üzerinden fikirlerini söyler. Bununla birlikte Sulhi Saygılı 'nın hayatı, geçmişi ve bugünü anlatılır.

Sulhi Saygılı bir şeyleri sorgular kitapta. Kim gibi biliyor musunuz? Tutunamayanlar gibi. Zaten Barış Bıçakçı bu ayrıntıyı atlamaz ve Oğuz Atay 'a öyle bir selam eder ki Veciz Sözler 'de, eğer Tutunamayanlar 'ı okumuşsanız istemsiz bir tebessümle okuyacaksınız o satırları. Salinger ve Salinger 'ın Gönülçelen 'ini de pas geçmemiş Barış Bıçakçı. Daha önceleri hem Gönülçelen hem Tutunamayanlar 'ı okuyan biri olarak sanırım Veciz Sözler için doğru zamanı yakaladığımı söyleyebilirim. Kitabı okuyun ve nasıl selam etmiş görün diyorum size. Son bir not: kitabın kapak resmi mükemmel görünüyor ve oldukça dikkat çekici. 

Beni tanıyanlarınız bilir. Benim bir defterim vardır. Beğendiğim kitap cümlelerinin altını çizer ve sonra o defterime not ederim tek tek. Neredeyse her bir satırı altı çizilecek türden olan Veciz Sözler için böyle bir şeye kalkışmaya cesaret bile edemedim. Elbette aralarında kendini çok belli edenler var. Ama diğerlerine haksızlık olsun istemedim. Çok fazla uzatmaya gerek yok. En kısa zamanda bu kitabı edinin ve okuyun. Barış Bıçakçı kesinlikle okunası bir adam. Sadece Oğuz Atay 'dan bahsetmiş olması ve ona saygı duruşunda bulunması bile okunması için bir sebep değil mi?

Kosmos

İzlemek üzere tam üç kez başlamıştım Kosmos'a ama bir şekilde yarım bırakmak zorunda kalmıştım. Kendi kendime "Kader izlememi istemiyor" diye tribe girmenin eşiğindeydim ki nihayet bugün başlayıp bitirmeyi başardım bu filmi. İzlediğim ilk Reha Erdem filmi olması, pek çok sinema otoritesine göre bugüne kadar yapılmış en iyi yerli yapımlardan olması, izlenmek üzere oluşturduğum yerli filmler listemin en önemli parçalarından olması gibi bileşenler Kosmos'u önemli yapan sebeplerdendi. Açıkçası şu benim listemde bulunan filmlerden en çok merak ettiklerimin son halkası Kosmos ve bundan sonra hangi filmi izleyeceğime dair bir fikrim yok. Hayırlısı deyip filme geçiyorum.

Yönetmenden biraz bahsetmemiz gerekirse Reha Erdem 1960 İstanbul doğumlu. Galatasaray Lisesi, Boğaziçi Üniversitesi gibi önemli eğitim kurumlarında eğitim gören Erdem, 1983 yılında Paris'e gidip sinema okumuş. Sinemamızın kan ağladığı 1990'lı yıllarda çıraklığını yaşayıp şu an sinemamıza yön veren ustalardan bir tanesi Reha Erdem. Nuri Bilge Ceylan, Zeki Demirkubuz gibi isimlerden oluşan zincirin önemli halkalarından. İlk filmi A ay'ı, 1988 yılında çektikten sonra arada bulunan uzun boşlukta reklam yönetmenliği yapmış. Sinemamıza önemli yapımlar kazandıran Erdem'in son filmi Kosmos. Paris yıllarında Plastik Sanatlar eğitimi de alan Reha Erdem, ilk filmi A ay dışında her filminde Florent Herry isimli görüntü yönetmeni ile çalışmış. Kurgu ve ses tasarımı gibi konular üzerindeki hassasiyeti "Reha Erdem Sineması" tanımını oluşturan faktörler gibi görünüyor.

Kosmos'a gelince, 2010 yılında seyircisine merhaba demiş dikkat çekici bir film olarak göze çarpıyor. Hayat Var'ın hemen ardından çektiği Kosmos ile Reha Erdem adından oldukça söz ettirmişti. Sinema Dergisi'nin En İyi 100 Türk Filmi özel sayısında, pek çok sinema yazarının değerlendirmesinde bugüne kadar yapılmış en başarılı yerli yapım olarak onurlandırılmış durumda. Kosmos'un senaryosu yine Reha Erdem'e ait. Başrol isimlerine gelince Sermet Yeşil, Türkü Turan ve Serkan Yeşil isimlerini görüyoruz. 

Senaryodan bahsedersek, Battal(Sermet Yeşil) bir yabancı olarak geldiği karla kaplı bir yerleşim yerinde tesadüfen bir çocuğun hayatını kurtarır. Yabancıları barındırmaktan sıkıntı duymayan halk, daha ilk günden hayat kurtaran bu adama kollarını açar, onu benimser. Ama Battal biraz farklı bir adamdır. Söyledikleri, yaptıkları, karakteri pek anlaşılmaz halk tarafından. Zamanla birkaç mucize gerçekleştiren Battal kısmen çekinilen biri olmaya başlasa bile aslında zararsız olduğu belli gibidir. Kurtardığı çocuğun ablası(Türkü Turan) ile arasındaki diyalog ise bambaşkadır.

Düşüncelerimi söylemem gerekirse filmin bir fark yarattığını söylerken zorlanmıyorum. Bunun hem senaryoya hem işin teknik kısmına yönelik sebepleri var. Senaryoya yön veren Sermet Yeşil ve Türkü Turan'ın diyaloğu, mucizeler gerçekleştiren bir adam gibi durumları sinemamızda pek görmeyiz. Görüntü ve ses olayı ise tam bir yönetmen başarısıydı diyebiliriz. Reha Erdem kesinlikle kendini belli etmiş bu konularda. Buna karşılık film beni çok etkiledi, koltuğa çakılıp nefessiz izledim gibi şeyler söyleyemem size. Vasatın üstünde, her şeyiyle fark yaratmış güzel bir filmdi. 

Kosmos, o sene düzenlenen Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Görüntü Yönetmeni dallarında ödüle layık görülerek onurlandırılmıştı. Film henüz yayınlanmadan önce yayınlanan fragmanının oldukça beğenildiğini belirtmeden geçmeyelim. Kendi adıma filmin afişini de oldukça başarılı buldum. Kars'ın o karla kaplı görüntüsü de kesinlikle harika yansıtılmış perdeye. Aslında filme dair övgüyle bahsetmek istediğim birkaç nokta var ama spoiler vermemek adına istemeyerek vazgeçtim.

Kosmos başarılı bir yapım olmuş. Ayrıca bir noktadan Reha Erdem filmlerine başlayarak son dönemdeki yeni yönetmenleri seyretme işine bir halka daha ekledim. Şimdiden iyi seyirler hepinize. Kosmos, Reha Erdem'e başlangıç için iyi bir seçim oldu sanırım.